Française des Jeux, de Franse staatsloterij, gaat haar laatste dagen als overheidsbedrijf in. De onderneming trekt namelijk naar de beurs nadat de Franse overheid besloot om de loterij te privatiseren. Een beslissing die de Franse staat geen windeieren legt.
Het aandeel van de staat in de Franse staatsloterij zakt zelfs van 72% naar nog maar 20%. De verkoop zou de schatkist tussen de 1,6 en 1,9 miljard – jawel, miljard – euro moeten opbrengen. Goed nieuws dus voor de Franse staatsschuld, die de hoogste van Europa is.
Op moment van schrijven is de beursgang voorzien op 21 november, hoewel die datum nog niet helemaal zeker is. De laatste tijd werden meerdere beursgangen uitgesteld door de onrust op de economische markt – de handelsoorlog tussen de VS en China en de brexit, om er maar enkele te noemen. Maar CEO Stéphane Pallez blijft het rooskleurig inzien: ‘We denken dat we een duurzame investering zijn, die minder gevoelig is voor de conjunctuur.’
Geïnteresseerden leken zich alvast niet te laten afschrikken door economische doemberichten. Vanaf 7 november konden grote bedrijven aandelen reserveren en 24 uur later waren die al volledig toegekend. ‘Het is een immens succes’, zegt Frans minister van Economie en Financiën Bruno Le Maire in La Libre Belgique.
Ook het grote publiek van kleine beleggers reserveerde al voor meer dan een miljard euro aan aandelen. Dat bedrag ligt veel hoger dan de 600 miljoen die oorspronkelijk van de kleine spaarders verwacht werden. Kleine inschrijvingen, voor een paar honderd euro, kregen voorrang om de aandelen onder zo veel mogelijk mensen te verspreiden.
Het is altijd de bedoeling geweest om de kleine belegger te verleiden, vooral omdat het de eerste keer was sinds 2015 (met de beursgang van Électricité de France) dat particulieren konden intekenen op een (voormalig) overheidsbedrijf. Kleine investeerders kregen dan ook 2% korting op de aandelenkoers en een elfde aandeel gratis als ze er tien aankochten en die 18 maanden lang bijhouden.
Maar de echte winnaar is de Franse overheid, die drie vliegen in één klap slaat. Vooreerst ontvangt ze het geld uit de verkoop van de aandelen – zoals gezegd naar schatting zo’n anderhalf à twee miljard euro. Daarvoor verkoopt de staat een maximum van 99,32 miljoen aandelen.
Daarnaast ontvangt de overheid ook na de privatisering nog veel inkomsten van Française des Jeux, namelijk de fiscale en sociale bijdragen die loterij elk jaar moet neertellen. De inkomstenbron neemt zelfs niet veel af, aangezien de Franse staat in hoofdzaak belastingen van het bedrijf ontvangt: in 2018 zo’n 3,3 miljard. Door de verkoop verliest de staat enkel de dividenden, ‘slechts’ 170 miljoen euro per jaar.
Ten slotte betaalt het bedrijf de staat 380 miljoen euro in ruil voor het recht om de volgende 25 jaar als enige Franse instantie loterijspelen en sportweddenschappen te mogen organiseren.
Het geld zou vooral gebruikt worden voor de opbouw van een innovatiefonds en de afbouw van de immense staatsschuld. Het succes van de beursgang doet minister Le Maire alvast dromen van een verdere privatiseringsronde, onder andere van luchthavenbeheerder ADP en energiegigant Engie.
Française des Jeux is de geestelijke opvolger van de Franse nationale loterij die in 1933 werd opgericht om gewonde veteranen uit de Eerste Wereldoorlog te ondersteunen. De loterij is erg populair in Frankrijk. In 2018 speelden alle Fransen samen voor bijna 16 miljard euro.
De Franse staatsloterij is dan ook een van de weinige Franse staatsbedrijven die het economisch goed doen. In 2018 bedroeg de omzet nog 1,8 miljard euro. Al 25 jaar lang groeien de cijfers gemiddeld 5% per jaar.
Of een aandeel in Française des Jeux een goede investering is, zal enkel de toekomst uitwijzen. Charles Henri d’Auvigny, voorzitter van de Franse Fédération des Investisseurs Individuels et des Club d’Investissement, raadt geïnteresseerden in elk geval aan om gespreid te beleggen en niet op één paard te wedden.
Nationale Loterij blaast 85 kaarsjes uit: over haar geschiedenis en toekomst